Grand Theft Auto-serie
De spelreeks Grand Theft Auto (vaak afgekort tot 'GTA') is bedacht en ontwikkeld door het bedrijf DMA Design (later Rockstar North). Het eerste deel, waar de gehele serie zijn naam aan te danken heeft, kwam uit in 1997. Sinds dat moment zijn er nog dertien delen uitgekomen, waarvan er twee uitbreidingen van de eerste GTA zijn, en twee uitbreidingen van Grand Theft Auto IV.
Inhoud
GTA algemeen
GTA is al vanaf het begin op veel punten een vernieuwend spel geweest. Zo speel je in GTA niet, zoals gewoonlijk, de 'held', maar juist de crimineel. Door middel van misdrijven zoals afrekeningen, verkeersovertredingen en natuurlijk autodiefstal verdien je geld en werk je jezelf op in het criminele circuit.
Een andere vernieuwing was de vrijheid die GTA bood. De speler wordt niet gedwongen een bepaalde verhaallijn te volgen, maar kan er ook voor kiezen door de stad te zwerven, onbekende gebieden te verkennen of op eigen houtje een zo groot mogelijke chaos te veroorzaken. Bovendien zijn er naast de missies talloze extra's te vinden in de vorm van kleine zijmissies, illegale handel van voertuigen, Kill Frenzies, etc. De missies in GTA liggen wel voor het grootste gedeelte vast, en zijn de enige praktische manier om het spel of level uit te spelen.
Verder is GTA een serie waarin veel onderwerpen op de hak worden genomen. In ieder deel zijn persiflages en verwijzingen te vinden. Enkele voorbeelden hiervan zijn de Hare Krishna, religie in het algemeen, hippies, het pessimistische toekomstbeeld, complottheoriën, Elvis, de politie, etc. Rockstar Games maakt in GTA vaak een lange neus (en soms zelfs een dikke vinger) naar discussies over onder andere deze onderwerpen.
Uitgaven
|
Hoofdartikel: Release dates |
Canon en era's
|
|
Hoofdartikel: Canon van de Grand Theft Auto-serie |
De verschillende delen worden vaak onderverdeeld in een aantal periodes, of zogenaamde 'era's'. GTA's binnen één era maken deel uit van dezelfde wereld, terwijl GTA's van een ander era buiten die wereld vallen. Vooral de delen van na GTA III maken deel uit van een groter verhaal dat uit meerdere GTA's kan bestaan. Het verband tussen de Top Down View GTA's is minder sterk, en het is dan ook mogelijk dat deze verhaallijnen los van elkaar staan.
GTA speelt zich nooit af in een bestaande stad, maar in een persiflage van een bestaande stad. Dit met uitzondering van GTA London, wat natuurlijk wel een echte stad is, en GTA2, waarvan de naam van stad onbekend is. De drie meest bekende steden van GTA zijn de steden van de eerste Grand Theft Auto, die in latere versies opnieuw gebruikt zijn. Dit zijn de steden Liberty City (New York), Vice City (Miami) en San Andreas (San Francisco, Las Vegas en Los Angeles). Deze spin-offs van echte steden bootsen de kenmerken en sfeer van de echte stad na, waardoor iedere stad duidelijk verschilt van de anderen.
Grand Theft Auto era
De serie begon met een Top Down View spel en twee uitbreidingen. Deze drie GTA's worden samen als de eerste van de drie periodes gezien.
Grand Theft Auto
Grand Theft Auto was voor zijn tijd revolutionair. Het feit dat het spel ging om het plegen van misdaden was nieuw, evenals de vrijheid die de speler in het spel had. Het concept van Grand Theft Auto was simpel: De belangrijkste onderdelen van het spel bestonden uit een simplistische stad, een grote hoeveelheid verschillende voertuigen die daarin rondreden en een criminele wereld die werd geschapen door middel van missies. Buiten de missies om kon je je eigen gang gaan. Ondanks (en waarschijnlijk zelfs dankzij) de opspraak die het spel veroorzaakte, werd Grand Theft Auto vrijwel onmiddellijk een succes.
GTA: London 1969
GTA: London 1969 is een uitbreiding op het eerste deel, en speelt zich, zoals de naam al zegt, af in Londen. De basis van de eerste GTA is behouden, met als enige verschil dat we ons nu in een daadwerkelijk bestaande stad bevinden. De typisch Britse criminele sfeer zorgt voor hetzelfde gevoel als die van Grand Theft Auto. Dit deel is momenteel het moeilijkst te verkrijgen, omdat het spel niet gratis te downloaden is, zoals de andere classics.
GTA: London 1961
GTA: London 1961 is weer een uitbreiding op GTA: London 1969. Je hebt dus alle drie de delen nodig om deze GTA te kunnen spelen. Deze GTA is uitgegeven als gratis download via de officiële website van GTA: London 1969, en is dus alleen voor de PC verkrijgbaar. Dit heeft er voor gezorgd dat deze GTA nooit echt bekend is geworden. Volgens geruchten is deze gratis uitbreiding uitgebracht omdat er veel fans teleurgesteld zouden zijn door de tegenvallende omvang van GTA: London 1969.
GTA2 era
Het GTA2 era bestaat uit slechts één GTA, namelijk GTA2. Toch wordt dit als een aparte periode gezien, vanwege de duidelijke veranderingen ten opzichte van de eerste delen. Aangezien ook GTA2 inmiddels al verouderd is, worden het Grand Theft Auto era en het GTA2 era samen vaak gezien als de 'Classic GTA's'.
GTA2
GTA2 zit hetzelfde in elkaar als de voorgaande GTA's, maar het spel is wel op een aantal punten verbeterd, zoals betere graphics en een meer actieve wereld. GTA2 speelt zich, in tegenstelling tot alle andere delen uit de serie, niet af in een (persiflage van een) bestaande stad. Een andere ingrijpende verandering is de aanwezigheid van gangs, en het daarbij horende respect-systeem.
GTA III era
Het GTA III era is een enorme verandering geweest in de Grand Theft Auto reeks. Het meest opvallende verschil is natuurlijk de overgang naar een Third Person View, in plaats van een Top Down View, maar GTA krijgt nu ook voor het eerst een echte verhaallijn, uitgewerkte personages, andere soorten voertuigen en nieuwe submissies. Op de "Stories" na, bevat deze periode geen multiplayer meer. GTA III, GTA Vice City en GTA San Andreas worden vaak als trilogie gezien, omdat deze GTA's zich afspelen in de drie steden van Grand Theft Auto (Zie ook GTA: The Trilogy). Toch spelen de overige GTA's uit deze periode zich in dezelfde wereld af, iets wat niet zeker is van de classic GTA's.
GTA III
GTA III zet de grote veranderingen in gang. Het Third Person View zorgt voor grote veranderingen en meer mogelijkheden. Toch zijn de invloeden van de classic GTA's nog zichtbaar: GTA III speelt zich af in Liberty City, de eerste stad van Grand Theft Auto. Daarnaast bevat GTA III nog steeds een Top Down View, en een naamloos hoofdpersonage zonder script.
GTA Vice City
GTA Vice City speelt zich af in Vice City, wat de derde stad van Grand Theft Auto is, in plaats van de tweede. Het spel is hevig geïnspireerd op Scarface en Miami Vice. GTA schakelt nu definitief over op een Third Person View, en het hoofdpersonage is nu iemand met een naam, script en uitgewerkt karakter. Tevens behoren helikopters en motors nu tot de voertuigen.
GTA Advance
GTA Advance is een beetje een vreemde eend in de bijt. Het spel is alleen uitgebracht op de Gameboy Advance, en werkt weer met de Top Down View. Het was ooit de bedoeling dat het een extra port van GTA III zou worden, maar uiteindelijk werd het een geheel nieuw verhaal. Het spel speelt zich af in Liberty City, dat aangepast is aan een Top Down View en de beperkte mogelijkheden van de GBA. Ondanks dat het verhaal aansluit op de andere delen van het GTA III era, zien veel fans het verhaal apart van de andere GTA's, waarschijnlijk ten gevolge van enkele chronologische fouten en de lage populariteit van GTA Advance.
GTA San Andreas
GTA San Andreas speelt zich af in San Andreas, en maakt hiermee het rijtje van de Grand Theft Auto steden af. GTA San Andreas biedt een grote hoeveelheid vernieuwingen. Zo is het San Andreas stukken groter dan de steden van de voorgaande GTA's, en heeft het spel meer zijmissies en extra mogelijkheden. Het spel bevat meer grove taal en verwijzingen naar seks, wat zover bleek te gaan als kleine sexgames, die in de uiteindelijke versie niet gebruikt zijn.
GTA Liberty City Stories
GTA Liberty Stories werd eerst exclusief voor de PSP uitgebracht. Het (geheel nieuwe) verhaal speelt zich wederom af in Liberty City, drie jaar voor de gebeurtenissen van GTA III. Tevens bevat het spel voor het eerst sinds GTA2 weer multiplayer. Op 6 juni 2006 kwam het spel ook uit voor de PlayStation 2. Ook dit spel valt nog steeds in het GTA III era.
GTA Vice City Stories
GTA Vice City Stories is op 31 oktober uitgebracht op de PSP. Dit spel speelt zich evenals GTA Vice City in de stad Vice City af, maar dan twee jaar eerder, in 1984. Op 6 maart 2007 kwam het spel ook uit voor de PlayStation 2. Ook deze GTA op de PSP bevat weer een multiplayer.
GTA IV era
GTA IV
Grand Theft Auto IV kwam tegelijk uit voor de Xbox 360 en de PS3 op 29 april 2008. Het spel speelt zich wederom in Liberty City af, maar niet in het Liberty City dat we kennen van GTA III. Het spel, en de eventuele opvolgers, staat los van de verhaallijn van de GTA III era. De PC versie van GTA IV kwam uit op 2 december 2008 in de Verenigde Staten, en op 3 december 2008 in Europa.
GTA IV: The Lost and Damned
GTA IV: The Lost and Damned is een uitbreiding op GTA IV die op 17 februari 2009 voor de Xbox 360 uit is gekomen, en was te downloaden voor 1600 Microsoft Points. Op 16 april 2010 kwam deze ook uit voor de PC en PlayStation 3, samen met The Ballad of Gay Tony. Deze kon je downloadbaar verkrijgen, maar ook op een schijfje in de winkel; dit heet dan Episodes From Liberty City.
GTA: The Ballad of Gay Tony
GTA: The Ballad of Gay Tony is de tweede uitbreiding voor GTA IV en kwam uit op 29 oktober 2009. Net als The Lost and Damned, kwam deze later ook uit op de PC en PlayStation 3.
GTA Chinatown Wars
GTA Chinatown Wars is op 17 maart 2009 uitgekomen. Dit deel van de reeks was verrassend genoeg ontwikkeld voor de Nintendo DS. GTA Chinatown Wars speelt zich af in het Liberty City zoals in GTA IV weergegeven werd, maar met een nieuwe verhaallijn en nieuwe personages. Vanwege het platform wordt er tevens gebruik gemaakt van een nieuwe engine. Later werd deze GTA ook voor de PlayStation Portable, iPhone, iPod Touch en de iPad.
GTA V
Grand Theft Auto V speelt zich in hetzelfde universum als GTA IV af. GTA V introduceert een aantal ingrijpende gameplay-veranderingen, waaronder de mogelijkheid om tussen drie verschillende hoofdpersonen te wisselen. Tevens zijn diverse elementen uit Max Payne 3, Midnight Club: Los Angeles en Red Dead Redemption terug te zien in het spel.
GTA VI
Grand Theft Auto VI zal het nieuwste deel worden in de reeks, waarbij wordt teruggekeerd naar Vice City. Vermoedelijk speelt het zich in hetzelfde universum af als GTA IV en V. Daarnaast wordt aangenomen dat dit deel, net als in GTA V, meerdere hoofdpersonen zal hebben waartussen gewisseld kan worden.
Toekomst van de serie
Aangezien het laatste deel nog niet uitgegeven is, is er nog vrijwel niets bekend over de toekomst van de Grand Theft Auto-serie. Doorgaans geeft Rockstar Games erg weinig informatie over toekomstige spellen. De handelsmerken "GTA: Sin City", "GTA: Tokyo" en "GTA: Bogota" zijn ook al vastgelegd, al wil dit niet zeggen dat deze daadwerkelijk bedoeld zijn voor eventuele GTA's na GTA VI.
Chronologische volgorde
|
|
Hoofdartikel: Tijdbalk van de Grand Theft Auto-serie |
De verschillende GTA's volgen elkaar niet simpelweg op in de volgorde waarin ze zijn uitgekomen. In dit lijstje zie je de juiste chronologische volgorde, met het jaartal waarin de GTA begint erbij.
| Jaartal | Classics | GTA III-era | GTA IV-era |
|---|---|---|---|
| 1961 | GTA London 1961 | ||
| 1969 | GTA London 1969 | ||
| 1984 | GTA Vice City Stories | ||
| 1986 | GTA Vice City | ||
| 1992 | GTA San Andreas | ||
| 1997 | Grand Theft Auto | ||
| 1998 | GTA Liberty City Stories | ||
| 2000 | GTA Advance | ||
| 2001 | GTA III | ||
| 2008 | GTA IV, The Lost and Damned en The Ballad of Gay Tony | ||
| 2009 | GTA Chinatown Wars | ||
| 2013 | GTA2 | GTA V |
Externe links
- www.grandtheftauto.com - Officiële hoofdsite van de GTA-serie
- www.rockstargames.com - Site van Rockstar Games
